Nieuwsbrief van Bert van Dijk, energiejournalist bij Het Financieele Dagblad. Tips, commentaar of vragen?

// FD Energiedebat, Shanghai, Mobike en kritiek op het FD

Afgelopen woensdag vond het jaarlijkse FD Energiedebat plaats in Utrecht. Thema was dit keer Nieuwe allianties voor de energietransitie. Welke samenwerkingsverbanden kunnen de energietransitie versnellen?

Het werd een passievolle middag, maar waar partijen niet echt dichter bij elkaar leken te komen. Het was een mooie illustratie van mijn betoog bij aanvang van het debat. Namelijk dat de discussie rond de energietransitie behoorlijk gepolariseerd is. 

Polarisatie is tot op zekere hoogte goed. Het verheldert standpunten en scherpt de discussie aan, maar het kan ook leiden tot weinig constructieve bijdrages in de discussie rond energietransitie.

En precies dat was ook tijdens het debat weer zichtbaar, vond ik, want de discussie mondde een paar keer uit in 'welles-nietes'. Zeker toen het ging over de vraag of we via kleine stappen de doelstellingen kunnen halen of dat het daarvoor te laat is. Of we consumenten beter moeten verleiden om energiezuinig te worden of dat we het aanbod moeten verbeteren.

Toch was het goed om te zien dat er zoveel mensen op het debat afkwamen en er met zoveel passie werd betoogd. Het onderwerp leeft in ieder geval!

Deze vijftiende editie verder aandacht voor Shanghai's oranje fietsenplan, kritiek op mijn berichtgeving in het FD en uiteraard aandacht voor de niet te missen energieverhalen in het FD en ver daarbuiten.

De inschrijving voor deze nieuwsbrief via de inschrijflink verloopt soms stroef of werkt niet door problemen met beveiligingscertificaten. Mocht je deze nieuwsbrief doorgestuurd krijgen en wil je je abonneren of ken je mensen die geïnteresseerd zouden kunnen zijn, stuur hem dan gerust door of laat het me weten via dijk@fd.nl dan zorg ik dat je aan de verzendlijst wordt toegevoegd.

Veel leesplezier. Commentaar tips of een vraag? Of heb je anekdotes vanuit de sector of oliehandel die het huidige sentiment in de markt illustreren en wil je die delen? Laat het me weten!

Bert

// In Shanghai: een nieuw oranje fietsenplan

Deze 15e Boortoren komt vanuit Shanghai. Ik ben een weekje terug op mijn oude stek om achtergebleven Chinese en Nederlandse vrienden te bezoeken en om weer even de dynamiek van het Verre Oosten te ervaren.

Afgezien van een aantal nieuwe torens en metrolijnen is er op het eerste gezicht niet heel veel veranderd. Wel valt het op dat het rustiger is. Duidelijk minder getoeter en chaos op straat en zichtbaar minder expats in de cafés en restaurants. Of er ook echt minder expats in Shanghai wonen, weet ik niet, maar ze laten zich in ieder geval minder zien in de horeca in Shanghai, zo klagen verschillende Chinese horeca-eigenaren.

Een oplopende yuan en snel stijgende prijzen hebben toch een behoorlijk deel van de buitenlanders weggejaagd, zo lijkt het. Je zult ook maar een Britse expat in Shanghai zijn op dit moment. Financieel geen pretje.

Wat verder opvalt is dat er ondanks alle retoriek nog maar weinig elektrische auto's rondrijden in de stad. Weliswaar is een groot deel van de scootervloot elektrisch, maar dat geldt niet voor de auto's. Ik heb nog geen enkele laadpaal gezien. Wel schijnen er inmiddels flink wat te staan in parkeergarages onder de appartementengebouwen, maar om nu te zeggen dat je hier over de Tesla's en elektrische BYD's struikelt, nee.

Uit dit recente rapport blijkt ook dat het met de groei van elektrische auto's in China niet erg hard gaat. De doelstelling om in 2020 5 miljoen elektrische auto's op de weg te hebben, wordt bij lange na niet gehaald. China mag blij zijn als het er 1 miljoen worden.

Wel zijn er andere nieuwe schone alternatieven. Zo is er een nieuwe hippe fietsdienst gelanceerd: Mobike. Een fietsenplan van een Chinese startup waarbij je via het scannen van een QR-code op het stuur het slot kunt ontgrendelen om vervolgens voor 13 cent per half uur de hele stad kunt rond fietsen. Klaar? Dan parkeer je je Mobike gewoon ergens op straat. het is niet nodig om hem in een speciaal rek te zetten. Via GPS kan de volgende gebruiker hem eenvoudig opsporen, unlocken en 'huren'.

Echt een mooie en hele gebruiksvriendelijke dienst. En ze hebben behoorlijk wat financiële armslag inmiddels. In twee financieringsrondes heeft het nog geen jaar oude (!) Mobike de afgelopen maanden $110 mln opgehaald bij onder andere Sequoia Capital, Warburg Pincus en Panda Capital.

Wanneer komen ze naar Amsterdam?

// Kritiek op het FD

In een weblog-post van Vincent Dekker op Trouw wordt flink uitgehaald naar een artikel in het FD.

Dekker schrijft onder andere:

RWE, de Duitse eigenaar van onder meer kolen- en gasgestookte elektriciteitscentrales in Nederland, blaast vandaag in het Financieele Dagblad weer eens ouderwets op de kolentrompet. In een groot artikel waarin om veel meer subsidie voor houtbijstook wordt gepleit, is te lezen: 'Omdat zij [conventionele energiecentrales] ... 24 uur per dag, zeven dagen per week, energie leveren, vangen zij schommelingen op die gepaard gaan bij het opwekken van energie uit wind en zon. "Zij spelen daardoor een essentiële rol bij het slagen van de energietransitie", aldus RWE.'

Niet flexibel
Ik vraag me enigszins verbijsterd af hoe je dit anno nu nog uit je mond, en als journalist uit je toetsenbord krijgt. Als er nou één ding is waar kolencentrales, net als kerncentrales, om berucht zijn, is het dat ze niét flexibel zijn. Windluwtes en wolken voor de zon kunnen zij niet opvangen.

Dekker reageert op dit artikel in het FD. Dat vraagt natuurlijk om een reactie. 

Hij schrijft dat energiecentrales niet flexibel zijn. Dat klopt, maar dat beweert toch ook niemand? Zelfs RWE volgens mij niet.

Kolen- en gascentrales vangen wel schommelingen op die wind- en zon veroorzaken. Ja, je kunt ze niet à la minuut in- en uitschakelen, maar ze hebben voorlopig nog een plek in de energiemix. Zouden we vandaag alle kolencentrales en gascentrales sluiten dan hebben we een probleem. Stroomimport kan hooguit een deel opvangen en is voor een land ook onwenselijk, lijkt me.

Of Dekker het nu leuk vindt of niet, we hebben conventionele centrales op dit moment dus gewoon nog nodig. Liever gas dan kolen, dat ben ik met hem eens, maar door huidige marktomstandigheden gaan juist de gascentrales uit.

Op lange termijn zullen nieuwe energie-opslagsystemen de schommelingen duurzamer kunnen opvangen dan altijd draaiende kolen-, kern- of gascentrales, maar zover is het nog niet. Los van een paar pilots die Dekker ook noemt, is het nog niet gekomen. Het is dan ook niet realistisch om te verwachten dat je daarmee alle schommelingen op korte termijn kunt opvangen.

En dat RWE gebruik maakt van subsidiemogelijkheden die de overheid beschikbaar stelt, kun je het bedrijf niet kwalijk nemen. Dat zou elk bedrijf doen.

Goed, je kunt je inderdaad afvragen hoe verstandig het is om miljarden aan subsidie te verstrekken aan kolencentrales, die mogelijk snel moeten worden uitgefaseerd, maar dat lijkt me meer kritiek op het overheidsbeleid dan op RWE die daar gebruik van maakt.

Het FD bericht feitelijk over nieuws, namelijk dat RWE subsidie aanvraagt voor bijstook van biomassa, en geeft er in de nieuwsberichtgeving geen oordeel over. Dat lijkt me juist heel juist.

// In het FD

// Meer in het FD

Tennet: Nederland in 2017 deels afhankelijk van stroomimporten

Nederland wordt vanaf volgend jaar deels afhankelijk van stroomimporten vanuit het buitenland. Dat komt omdat steeds meer kolen- en gascentrales buitenwerking worden gesteld. Tegelijk neemt de behoefte aan transport van elektriciteit toe, onder meer door het groeiend aantal elektrische voertuigen. Dit is te lezen in het rapport 'Monitoring Leveringszekerheid 2016' dat netbeheerder Tennet donderdag heeft gepubliceerd.

Tennet is sinds 1998 als enige in Nederland verantwoordelijk voor het beheer van de hoogspanningsleidingen, de hoofdwegen van het elektriciteitsnet. De netbeheerder onderzoekt jaarlijks of de opgestelde opwekcapaciteit voor stroom in Nederland in de komende zeven jaar voldoende is om de binnenlandse vraag te dekken.

(door collega Heiko Jessayan)

RWE vraagt meer subsidie voor bijstook biomassa in kolencentrales

RWE heeft een aanvullende subsidieaanvraag ingediend bij het ministerie van Economische Zaken om biomassa mee te kunnen stoken in de kolengestookte Amercentrale in Geertruidenberg en in zijn kolencentrale aan de Eemshaven. Mocht de subsidieaanvraag voor de Amercentrale worden toegekend, dan kan RWE vanaf 2020 tot 80% van de kolen vervangen door houtpellets om energie op te wekken.

In juni van dit jaar kreeg RWE al een subsidie van €1,2 mrd toegekend om op korte termijn tot 50% van zijn steenkool te kunnen vervangen door biomassa. ‘Met biomassa komt een schone, extra brandstof voorhanden voor de energievoorziening van Nederland’, aldus Roger Miesen, hoofd technologie kolen, gas en biomassa van RWE.

‘Wanneer we dergelijke significante hoeveelheden biomassa op de Amercentrale en onze centrale aan de Eemshaven kunnen meestoken, zet Nederland een belangrijke stap naar een 'biobased economy': een economie waarin fossiele grondstoffen stap voor stap worden vervangen door biologische grondstoffen.’ Voor de Eemshaven heeft RWE voor 15% meestooksubsidie aangevraagd.

Financiering van oliehandel is risicovol én lucratief voor Nederlandse banken

Kredietverlening aan energie-, grondstoffen, en transport-klanten is een van de weinige onderdelen die consequent groeien binnen ABN Amro. Dat valt niet alleen te zien aan het kredietboek, maar ook aan het feit dat het aantal bankiers er de afgelopen drie jaar is toegenomen van 350 naar zo'n 500 en de bank naar landen als de VS en Brazilië is uitgewaaierd.

Bij ING is het beeld niet anders. Ook daar zit de kredietverlening aan de energiesector in de lift. En Rabobank doet mee bij bijna alle grote kredietfaciliteiten voor bedrijven als Vitol, Trafigura, Gunvor en Glencore, zoals de grote kredietfaciliteit van ruim $ 5 mrd die Trafigura vorig jaar uitgaf en waar Rabobank, samen met onder andere ING een van de leidende banken was. Rabobank werd door het Britse zakentijdschrift ‘Trade Finance’ zelfs uitgeroepen tot ´Best Commodity Finance Bank 2016’ wereldwijd.

(Geschreven samen met collega Ivo Bökkerink)

Groningen krijgt een nieuw kennisinstituut voor energie

Kennisinstituten TNO, ECN en de Energy Academy Europe in Groningen starten een nieuw innovatiecentrum: het Energy Systems Transition Centre: Estrac. Het instituut moet energievraagstukken, onderzoek en toepassing uit verschillende invalshoeken samenbrengen. Er is een startkapitaal van €5 mln beschikbaar.

Dat maken de betrokken partijen vandaag bekend. Het in 2015 door meer dan 190 landen bereikte klimaatakkoord van Parijs was de aanleiding, zegt André Faaij, wetenschappelijk directeur van de Energy Academy Europe. ‘Daardoor is alles veranderd. Alles gaat op de schop om de afgesproken doelstellingen te halen: de hele gebouwde omgeving, de transportsector, de industrie. Dat is niet meer goed te overzien met één of twee partijen.’

Faaij omschrijft Estrac als een ‘open einde samenwerkingsverband’, waarin de deelnemers veel verschillende kennis zal bundelen. Er zal multidisciplinair worden gewerkt. ‘Het gaat over gedrag van consumenten, over psychologie en over de vraag of, hoe en wanneer nieuwe technologieën commercieel kunnen worden ingezet.’

De kern van het instituut is straks gehuisvest in het nieuwe Energy Academy Europe-gebouw in Groningen, dat eind dit jaar wordt opgeleverd.

Beleggers willen meer informatie over de gevolgen van klimaatverandering

Beursgenoteerde ondernemingen moeten risico’s van klimaatverandering voor hun verdienmodel en strategie analyseren en beschrijven. Datzelfde geldt voor de mogelijkheden die klimaatverandering biedt. Ook moeten ze aangeven welke acties ze ondernemen voor een koolstofneutrale economie in de tweede helft van deze eeuw.

Dat schrijft de koepelorganisatie van institutionele beleggers, Eumedioa in zijn jaarlijkse brief met speerpunten aan beursgenoteerde bedrijven.

// Infographic van de week: Opgesteld vermogen Nederland

// Niet te missen

Tocardo haalt 8,5 ton op via crowdfunding

De Nederlandse getijdencentralebouwer Tocardo heeft binnen zestien uur via crowdfunding het streefbedrag van 850.000 euro opgehaald. 'Een opsteker waaruit het vertrouwen in deze nieuwe techniek en nieuwe markt spreekt', aldus CEO Hans van Breugel op website waterforum.net. Tocardo wil het geld gebruiken voor de ontwikkeling van nieuwe projecten.

Exxon Mobil: Global energy and plastics demand will push emissions up

Somber vooruitzicht van ExxonMobil: emissie blijven voorlopig nog wel even toenemen.

The demand for plastics is largely driven by rising incomes in China and other developing countries, where people are spending more of their money on consumer products, many of them made of or packaged in plastic.

When disposable incomes increase, Chapman said, people buy cars or shop at fancier grocery stores instead of outdoor neighborhood markets. “Everything is covered in plastic [in grocery stores]. In my business, we love that,” he said.

China Planning Merger of Sinochem, ChemChina

Groot nieuws als het doorgaat. Via Bloomberg:

China is planning to merge Sinochem Group and China National Chemical Corp. to create an oil-to-chemicals giant as part of the government overhaul of its state-owned enterprises, according to a person familiar with the matter.

Details of the deal, which would combine more than $100 billion of assets, weren’t immediately clear and the plan’s still subject to change, the person said, asking not to be identified because it hasn’t been publicly announced. In response to the Bloomberg story, representatives from China National Chemical and Sinochem said “there is no such thing.”

The merger would change the landscape of China’s chemicals industry and add to the wave of consolidations the government has pushed under President Xi Jinping. More than $1 trillion of asset combinations have emerged since late 2014 amid the nation’s biggest shake-up of state enterprises since the 1990s.

// Tweet van de week